Kantyk o Męce Pańskiej

Krakowska bazylika Świętej Trójcy jest jedynym miejscem w Polsce i na całym świecie, gdzie dominikanie codziennie śpiewają pełne nieszpory gregoriańskie. W piątki Wielkiego Postu na zakończenie nieszporów od czterystu lat śpiewany jest przepiękny Kantyk o Męce Pańskiej, którego melodię stanowi II i VI ton gregoriański. Dzięki uprzejmości Ireneusza Pogorelcewa OP, prowadzącego bloga powołaniowego Wikariatu Rosji i Ukrainy („Droga w czarno-białych kolorach”), zamieszczam tu tłumaczenie tekstu o Kantyku i łącze do pięknego nagrania, zarejestrowanego w krakowskiej bazylice przez braci dominikanów. Warto zaglądać na bloga o. Irka; zawiera dużą ilość interesujących materiałów o historii i liturgii Zakonu Kaznodziejskiego.

Versus de Passione Domini Nostri Iesu Christi (Wiersz o męce Pana naszego Jezusa Chrystusa) to prawdziwy majstersztyk dominikańskiej liturgii Wielkiego Postu. Kantyk jest śpiewany zazwyczaj w piątki, po Nieszporach, lub podczas specjalnej Liturgii Męki Pańskiej, która obejmuje czytanie Biblii i kazanie poświęcone męce Chrystusa. Jest wykonywany przed krucyfiksem lub obrazem przedstawiającym cierpiącego Chrystusa.
Kantyk ten jest modlitwą-medytacją, zapraszającą wykonawców, a raczej słuchaczy (większą część utworu wykonuje sam kantor) do rozważania męki Chrystusa — tajemnicy naszego zbawienia. Wyjaśnia to dość długie przerwy między poszczególnymi wierszami; powinny one zostać wypełnione rozmyślaniem.
Kantyk stanowi kompilację cytatów biblijnych (z Księgi Psalmów i ksiąg prorockich) oraz fragmentów Ewangelii poświęconych Męce Pańskiej. Autorstwo pieśni tradycja przypisuje świętej Katarzynie Ricci.
Dziękujemy za nagranie braciom z klasztoru Świętej Trójcy w Krakowie.
Ireneusz Pogorelcew OP

Nagranie Kantyku

Tekst Kantyku:

Amici mei et proximi mei: * adversum me appropinquaverunt et steterunt.

Przyjaciele moi i sąsiedzi stronią od mojej choroby i moi bliscy stoją z daleka. (Ps 37,12)

Traditus sum et non egrediebar:* oculi mei languerunt prae inopia.

Jestem zamknięty, bez wyjścia. Moje oko słabnie od nieszczęścia. (Ps 87,9-10)

Et factus est sudor meus: * sicut guttae sanguinis decurrentis in terram.

Mój pot był jak gęste krople krwi, sączące się na ziemię. (Łk 22, 44)

Circumdederunt me canes multi:* concilium malignantium obsedit me.

Sfora psów mnie opada, osacza mnie zgraja złoczyńców. (Ps 21,17)

Corpus meum dedi percutientibus:* et genas meas vellentibus.

Podałem grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym Mi brodę. (Iz 50,6)

Faciem meam non averti ab increpantibus: * et conspuentibus in me.

Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem. (Iz 50,6)

Quoniam ego in flagella paratus sum: * et dolor meus in conspectu meo semper.

Bo jestem bardzo bliski upadku i ból mój jest zawsze przede mną. (Ps 37,18)

Milites plectentes coronam despinis: * imposuerunt super caput meum.

Żołnierze uplótłszy koronę z cierni, włożyli Mi ją na głowę. (J 19,2)

Foderunt manus meas et pedes meos: * et dinumeraverunt omnia ossa mea.

Przebodli ręce i nogi moje, policzyć mogę wszystkie moje kości. (Ps 21,17–18)

Et dederunt in escam meam fel: * et in siti mea potaverunt me aceto.

Dali mi jako pokarm truciznę, a gdy byłem spragniony, poili mnie octem. (Ps 68,22)

Omnes videntes me deriserunt me: * locuti sunt labiis et moverunt caput.

Szydzą ze mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą, rozwierają wargi, potrząsają głową. (Ps 21,8)

Ipsi vero consideraverunt et inspexerunt me:* diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem.

A oni się wpatrują, sycą mym widokiem; moje szaty dzielą między siebie i los rzucają o moją suknię. (Ps 21,18-19)

In manus tuas commendo spiritum meum: * redemisti me, Domine, Deus veritatis.

W ręce Twoje powierzam ducha mojego: Ty mnie wybawiłeś, Panie, Boże wierny. (Ps 30,6)

Chór powtarza: In manus tuas…

Memento famulorum tuorum, Domine: * dum veneris in regnum tuum.

Wspomnij na sługi swoje, Panie, gdy przyjdziesz do swego królestwa. (por. Łk 23,42)

Podnosząc głos:

Iesus autem emissa voce magna: * tradidit spiritum.

A Jezus raz jeszcze zawołał donośnym głosem i wyzionął ducha. (Mt 27,50)

Misericordias Domini:* in aeternum cantabo.

Na wieki będę opiewał łaski Pana. (Ps 88,2)

Vere languores nostros ipse tulit: * et dolores nostros ipse portavit.

Lecz On się obarczył naszym cierpieniem, On dźwigał nasze boleści. (Iz 53,4)

Ipse autem vulneratus est propter iniquitates nostras: * attritus est propter scelera nostra.

Lecz On był przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy. (Iz 53,5)

Omnes nos quasi oves erravimus: * unusquisque in viam suam declinavit.

Wszyscyśmy pobłądzili jak owce, każdy z nas się obrócił ku własnej drodze. (Iz 53,6)

Et posuit in eo Dominus: * iniquitates omnium nostrum.

A Pan zwalił na Niego winy nas wszystkich. (Iz 53,6)

Exsurge, quare obdormis, Domine? * exsurge, et ne repellas in finem.

Ocknij się! Dlaczego śpisz, Panie? Przebudź się! Nie odrzucaj na zawsze! (Ps 44,24)

Chór powtarza: Exsurge, quare obdormis...

Kantor ponownie proklamuje: Exsurge, quare obdormis...

Ecce Deus Salvator meus: * fiducialiter agam et non timebo.

Oto Bóg jest zbawieniem moim! Będę miał ufność i nie ulęknę się. (Iz 12,2)

Те ergo, quaesumus, tuis famulis subveni: * quos pretioso sanguine redemisti.

Błagamy Cię przeto: dopomóż swym sługom, których najdroższą Krwią odkupiłeś.

Na zakończenie następuje:

V. Miserere nostri, Iesu benigne.

Zmiłuj się nad nami, dobrotliwy Jezu.

R. Qui passus es clementer pro nobis.

Który łaskawie cierpiałeś za nas.

Modlitwa

Respice, quesumus, Domine, super hanc familiam tuam, pro qua Dominus noster Iesus Christus non dubitavit manibus tradi nocentium, et crucis subire tormentum.

Prosimy Cię, Panie, wejrzyj na tę rodzinę swoją, za którą Pan nasz Jezus Chrystus nie zawahał się oddać w ręce złoczyńców i przecierpieć męki krzyżowe.