piątek, 1 maja 2015

Niewolnicy żołądka

Pozostajemy w wątku infantylizmu, otwartym poprzednimi tekstami.
Udzielenie przez Episkopat Polski dyspensy od wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych na dzisiejszy piątek wywołało konsekwencje, które do głębi mnie zadziwiły. Otóż wielu znanych mi osobiście katolików, którzy zarówno w moich, jak i w ich własnych oczach wydają się obdarzeni dojrzałą wiarą i pewnym zaawansowaniem w życiu religijnym, wśród nich działacze kościelni i ksiądz zakonny, epatowało na Facebooku entuzjastycznymi opowieściami o jedzeniu mięsa i krytykowało lub podśmiewało się z tych, którzy dzisiaj mięsa nie jedli, mimo że Kościół pozwolił. Drudzy za to chwalili się, że dziś mięsa nie jedzą; niektórzy, bo niezdrowe, inni — bo potępiają politykę Episkopatu ciągłego majstrowania przy kalendarzu liturgicznym i likwidowania ostatnich resztek postów i wyrzeczeń, i tak wielkości ułamka paznokcia w porównaniu z praktykami obowiązującymi w tak podziwianych (werbalnie) przez Zachód Kościołach wschodnich. Była to więc motywacja jakby wyższa; jednakże człowiek entuzjazmujący się niejedzeniem mięsa jest faktycznie tak samo uzależniony od prawa, jak entuzjazmujący się jego jedzeniem. Trudno mówić o dojrzałej wierze — w obu wypadkach. I jedni, i drudzy koncentrują się na brzuchu. Są niewolnikami swojego ciała, więc nie mogą rozwijać ducha. I nawet trzecie mieszkanie św. Teresy jest dla nich zamknięte.
Zdziwiło mnie, że niektórzy z dzisiejszych propagatorów jedzenia mięsa potępiali osoby, które postanowiły pozostać przy rybach i nabiale. Najwyraźniej nikt z nich, nawet jeśli posiada celebret czy magisterium z teologii, nie rozumie, że dyspensa jest przywilejem, a nie obowiązkiem. Nie ma więc żadnych powodów, aby sugerować, że osoby, które z niej nie skorzystały, są „tradsami”, nie są posłuszne biskupom czy też myślą w kategoriach Starego Testamentu (en passant, utożsamianie przepisów Kościoła katolickiego z prawem żydowskim, a osób je zachowujących z faryzeuszami, to jedna z najzabawniejszych dla mnie aberracji formacji religijnej, zwłaszcza gdy czynią to księża).
Zamykam dzisiejszy dzień z dużym rozczarowaniem. Oto myślenie ludzi, których uważałam za duchowych, kręci się wokół obżarcia mięchem i opicia piwskiem. Horyzont, jakby się wydawało, elity intelektualnej i duchowej Kościoła (w porównaniu z „przeciętnymi” wiernymi) kończy się tak naprawdę na poszukiwaniu okazji, aby przekraczać przepisy bez ich niedozwolonego łamania... i okazuje taki podobno dojrzały katolik euforię, że może robić coś, co normalnie jest niedozwolone. Czyli w gruncie rzeczy ciągle przebywa na poziomie mentalności dziecinnej (nie dziecięcej) — bo to przecież na tym etapie rozwoju człowiek szuka każdej sposobności, by przekraczać ustalone granice i zasady, i cieszy się tym, jakby mu się udało spłatać psikusa nauczycielce; na etapie dojrzałym zaś akceptuje istnienie zasad i widzi wartość granic, jeśli jest wolny od dysfunkcji psychologicznych. W obszarze zaś teologii moralnej wciąż koncentruje się na grzechu i zakazach, zamiast na kształtowaniu cnót. Święty Tomasz z Akwinu i S. Th. Pinckaers OP, piewca Tomaszowej moralności opartej na dążeniu do dobra i rozwijaniu cnót, przewracają się w grobach...
Ludzkie zwierzęta rzuciły się na mięso, wypuszczone na chwilę z klatki opresyjnych przepisów przez wyrozumiały Episkopat.
A miało być tak pięknie. Zaetykietowano, że moralność koncentrująca się na grzechu i zakazach jest paskudnym skutkiem ubocznym epoki trydenckiej, od której Sobór Watykański II szczęśliwie nas wyzwolił. Jednak 50 lat po soborze Kościół katolicki en masse nadal myśli w kategoriach „Czy będę miał grzech, jeśli zrobię to i to?” i „Dzisiaj wolno mi robić to, co normalnie zakazane, i nie mieć grzechu!” Nawet ten dojrzały i aktywny katolik. Nawet księża. Nawet zakonnicy. Czy ktoś poza wykładowcami uniwersyteckimi, specjalizującymi się w teologii moralnej św. Tomasza, wie, że istnieje inna katolicka moralność niż ta wieczna zabawa w policjantów i złodziei z kodeksami karnymi oraz szukanie pretekstów do dyspens?
O wartości ascezy chrześcijańskiej i znaczeniu postów i wyrzeczeń nie będę pisać. Nie czuję się kompetentna. W zamian polecę piękne rozważania (ostrzegam, przedsoborowe, więc brak w nich ducha ludyzmu i laksyzmu dzisiejszego katolicyzmu) o. Sylwestra van Veghela, kapucyna, Miłość krzyża. Rozmyślania na tle Męki Pańskiej. Kupiłam tę książkę kiedyś za 2 złote u karmelitów bosych w Czernej; wydana w dużym nakładzie w latach 80., może gdzieś jeszcze leżeć na półkach z tanią literaturą. W zamyśle autora była przeznaczona dla zakonników, ale dla świeckich też dobrze się nadaje. Jeśli ktoś chce podążać wąską drogą naśladowania Jezusa w walce z własną pychą, obżarstwem i innymi grzechami głównymi, w eliminowaniu wad i rozwijaniu cnót, wynagradzaniu za grzechy własne i cudze, to jest to pozycja właśnie dla niego. Może też szukać inspiracji w Dzienniczku siostry Faustyny. O tym, czy naprawdę właściwie postrzega się dzisiaj jej nauczanie o Miłosierdziu Bożym, będzie w jednym z następnych tekstów.

Ps. Na temat kompulsywnej obsesji jedzenia mięsa w dzisiejszym Kościele katolickim napisałam już kiedyś inny post, „Taka wiara opaskudzi człowieka”.

4 komentarze:

  1. Książka naprawdę godna polecenia,cały czas dostępna w krakowskim wydawnictwie karmelitów za całe 4 pln.Ostatnio kupiłem naście sztuk i rozdałem znajomym.Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za tę dobrą informację! Chyba zrobię to samo :)

      Usuń
  2. Wyczytane:

    Tymczasem 90 lat temu tak pisano w "Wiadomościach Archidiecezjalnych Warszawskich" (1923 nr 11, s. 170) o niebezpieczeństwie wiążącym się z nadmiernym dyspensowaniem od postów:

    "Od pewnego czasu spostrzega się niepożądane zjawisko, że XX. Proboszczowie proszą o dyspensę od postu w dni odpustowe. Ponieważ dni postne zostały już znacznie przez kościół zredukowane i dalsze zbiorowe dyspensowanie od nich rodziłoby przekonanie wśród wiernych, że wszystkie posty już zostały zniesione, przeto zawiadamia się WW. Duchowieństwo, by z podobnymi prośbami do Władzy nie występowało, gdyż te uwzględniane nie będą. Owszem, zechcą Duszpasterze pouczać częściej wiernych o potrzebie i pożytku postu oraz umartwienia chrześcijańskiego".

    OdpowiedzUsuń